Air Show 2015 Radom

Powróćmy do wydarzeń z ostatniej edycji. Formuła pokazów nie uległa zmianie od dłuższego czasu i jest dobrze znana wszystkim bywalcom. Poranny blok pokazowy, rozpoczynający się o godzinie 9:00 i trwający do godziny 11:45, przeznaczony był jak zwykle Aeroklubowi Polskiemu oraz statkom cywilnym. W jego trakcie na niebie zobaczyć można było samoloty lekkie i ultralekkie, szybowce i motoszybowce, skoczków spadochronowych, a także grupy akrobacyjne.

Wraz z wybiciem południa nadszedł czas na blok pokazów wojskowych. Rozpoczęła go defilada polskich statków powietrznych, którą otwierał zespół Biało-Czerwone Iskry w konfiguracji "flaga". Tuż za nimi pojawiły się kolejno śmigłowce SW-4, Mi-2, W-3, Mi-8/Mi-17, oraz Mi-24. Za wiropłatami poruszały się samoloty M-28, C-295 i C-130. Defiladę zamykały odrzutowe Su-22, Mig-29 oraz F-16.

Udział polskiego lotnictwa nie zakończył się oczywiście jedynie na defiladzie. W symulowanym ataku na cele naziemne wzięła udział para Su-22 osłaniana przez parę polskich jastrzębi, czyli samolotów F-16, które niebawem przejdą modernizację i otrzymają nowe uzbrojenie w postaci pocisków rakietowych dalekiego zasięgu JASSM. Su-22 od 2015 roku w Wojskowych Zakładach Lotniczych nr 2 w Bydgoszczy poddawane są remontowi weryfikacyjnemu, dzięki któremu 18 sztuk, będących w najlepszej kondycji, będzie eksploatowanych do 2025 roku. Popularne "suczki" otrzymują przy okazji nowe malowanie, tak więc radomskie air show było chyba ostatnią okazją, aby zobaczyć je na niebie w starym kamuflażu. W 2015 roku parę demonstracyjną świdwińskich maszyn tworzył kpt. Robert Jankowski jako prowadzący oraz kpt. Marcin Sulecki jako prowadzony.

Szczególnie sentymentalny był pokaz rumuńskiego Miga-21. Samoloty tego typu przez wiele lat latały przecież na polskim niebie. U schyłku dwudziestego wieku Rumunia, ze względu na brak funduszy na zakup nowego sprzętu, podjęła decyzję o przeprowadzeniu modernizacji swoich samolotów. W latach 1997 - 2003 w zakładach Aerostar przy pomocy firmy Elbit Systems z Izraela przebudowano 114 samolotów typu Mig-21 do standardu LanceR A (samolot szturmowy), B (wersja dwumiejscowa) oraz C (myśliwiec przechwytujący). W ramach modernizacji maszyny uzyskały izraelskie stacje radiolokacyjne Elta EL/M 2032, wyświetlacze MFD, komputery pokładowe oraz zdolność przenoszenia uzbrojenia zachodniego.

Oprócz solistów na niebie prezentowały się zespoły akrobacyjne. Polskę tradycyjnie już reprezentowały dwa zespoły. Pierwszym był oczywiście zespół "Biało - Czerwone Iskry", którego piloci, prowadzeni w sezonie 2015 przez kpt. Macieja Kopiela, są na co dzień instruktorami "Szkoły Orląt" w Dęblinie. Drugi zespół, "Orlik", którego liderem jest kpt. Dariusz Stachurski wystąpił w składzie ośmiu maszyn. Poza sezonem wszyscy piloci zespołu są instruktorami w Wyższej Szkole Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie.

Po raz trzeci w Radomiu zaprezentował się włoski zespół Frecce Tricolori, który w roku 2015 obchodził jubileusz 55-lecia istnienia. Zespołem, który na co dzień stacjonuje w bazie w Rivolto, dowodził ppłk pil. Jan Slangen. Solistą, kojarzonym głównie z manewrem szalonego pilota był kpt. pil. Filippo Barbero.

Również po raz trzeci w Polsce pojawił się szwajcarski zespół Patrouille Suisse. Od dłuższego czasu mówi się planach wycofania ze służby samolotów F-5 Tiger II, dlatego podejrzewano, iż będzie to ostatnia szansa na podziwianie na polskim niebie samolotów ze słynnym białym krzyżem na brzuchu. Co prawda w maju 2014 roku Szwajcarzy nie wyrazili zgody na zakup samolotów Jas-39E Gripen NG, które miały zastąpić wysłużone F-5, jednakże po wykryciu pęknięć podpór w szesnastu maszynach zapadła decyzja o wycofaniu z użycia 10 sztuk i przeprowadzeniu remontu sześciu pozostałych (szacując koszt napraw na 1 milion franków). Ostatecznie w służbie pozostało 26 sztuk F-5E/F Tiger II.

Nieco mniejszym nalotem na radomskim niebie poszczycić się może hiszpański zespół Patrulla Aguila. Grupa, latająca na siedmiu samolotach Casa C-101 i obchodząca w 2015 roku 30-lecie swojego istnienia, pojawiła się na polskim air show po raz drugi. Zespół, którego liderem jest mjr Ruber Perez, w trakcie pokazu zużywa prawie trzy tysiące litrów oleju do wytworzenia dymu ze smugaczy.

Warto w tym miejscu wspomnieć również o pochodzącym z Łotwy zespole "Baltic Bees". Jest to cywilny zespół akrobacyjny, wykonujący loty na sześciu odrzutowcach L-39C Albatros. Początki istnienia grupy, prezentującej się wtedy w ilości jedynie dwóch maszyn, datowane są na rok 2008. "Bałtyckie Pszczoły", których liderem i autorem programu pokazu jest Walery Sobolew, w 2015 roku także wystąpili w Polsce po raz drugi. Poprzednio prezentowali się w Radomiu w 2013 roku.

Swój debiut na polskim niebie miała za to, wystawiona przed 78. Skrzydło Szkolne hiszpańskich Sił Powietrznych, Patrulla Aspa. Jest to najliczniejszy na świecie zespół pokazowy wiropłatów - swój program prezentuje bowiem jednocześnie na pięciu śmigłowcach EC-120B Colibri, których silniki turbinowe o mocy 504 KM zdolne są rozpędzić maszyny do 277 km/godz. W trakcie pokazu każdą maszynę pilotuje dwóch pilotów, a liderem zespołu jest najbardziej doświadczony mjr Pablo Diego Sanchez. Jako ciekawostkę można przytoczyć, iż lotnisko w Radomiu jest najdalej położonym miejscem, do którego dotarły, na co dzień stacjonujące w bazie w Armilla na południu Hiszpanii, śmigłowce grupy.

Mniej licznie, ale równie efektownie zaprezentowała się 1. Brygada Lotnictwa Wojsk Lądowych, która wystawiła do pokazu parę śmigłowców Mi-24. Pomimo ogłoszenia projektu "Kruk", w ramach którego Polska pozyskać ma nowe śmigłowce szturmowe, "latające czołgi" będziemy mogli podziwiać w naszym wojsku przynajmniej do początku trzeciej dekady obecnego wieku.
Śmigłowiec Mi-24, tym razem w pokazie solowym, zaprezentowały również czeskie Siły Powietrzne. Mi-24D z 221. eskadry śmigłowców, która stacjonuje na co dzień w 22. Bazie Sił Powietrznych w Náměšť, pilotowała w Radomiu załoga w składzie: dowódca kpt. Marcel Kica, nawigator por. Micha Socha, inżynier pokładowy st. chor. Pavel Solar.

Air Show w Radomiu stał się także doskonałą okazją do dynamicznej prezentacji jednego ze śmigłowców oferowanego w ramach programu "Kruk". T-129 ATAK, bazujący na włoskim wiropłacie A-129 Mangusta, powstaje w zakładach Turkish Aerospace Industries na mocy umowy podpisanej pomiędzy oboma krajami w 2007 roku. Od pierwowzoru odróżniają go mocniejsze silniki LHTEC CTS 800-4A, pięciołopatowy wirnik główny, awionika oraz mocniejsze opancerzenie. Śmigłowiec współpracuje z tureckim uzbrojeniem produkowanym przez koncern Roketsan, na który składają się pociski niekierowane i kierowane laserowo (Cirit) 70 mm oraz kierowane pociski przeciwpancerne Mizrak-U. Istnieje jednak możliwość integracji śmigłowca z dowolnie wybranym przez odbiorcę typem uzbrojenia.

Dopełnieniem pokazów dynamicznych była jak zwykle wystawa statyczna, na której zgromadzono między innymi wszystkie statki powietrzne używane obecnie w Siłach Zbrojnych RP. Łącznie w imprezie udział wzięli lotnicy z 20 państw. Publiczności zaprezentowano ponad 250 statków powietrznych. Szacuje się, że w trakcie całego weekendu imprezę odwiedziło 180 tysięcy osób. Czy w trakcie jubileuszowej, piętnastej edycji, przekroczona zostanie magiczna liczba 200 tysięcy widzów? O tym przekonamy się już w 2017 roku.